
Katakana Yazım Kuralları
Bu dersimizde katakana yazım kurallarını inceleyeceğiz. Tekrardan hatırlatalım katakana yabancı kökenli kelimelerin yazımında kullanılır. Yani adınızı yazmak isterseniz katakanayı kullanmanız gerekir. Kökeni Japonca olmayan kelimeler içindir. (istisnai durumlar vardır. Örneğin, dikkat çekmek istendiğinde, bir robotun ya da yabancı birinin Japonca konuşmasını metne dökerken, yansıma sözcüklerde, meyve ve sebze isimlerinde kökeni Japonca olsa da katakana ile yazılabilir.) Hazırsak başlayalım.
1.) Katakana kelimenin yazımına göre değil telaffuzuna göre yazılır. Bu yüzden aşağıda belirttim kurallara telaffuzlarına dikkat ederek bakın. (Kelimede “J” harfi yok demeyin. Telaffuzunu kontrol edin.:) Örneğin;
Knife = ナイフ (Naifu)
2.) Çift sesler için uzatma işareti kullanılır. Örneğin;
Coffee= コーヒー (Kōhī)
3.) “V” sesi için iki kural vardır. Eskiden b sesi olarak veriliyormuş. Örneğin;
Video = ビデオ (Bideo)
Günümüzde ise “ヴ (we)” sesiyle telaffuz ediliyor. (Japonlar hâlâ kelimeleri söylerken “b” şeklinde telaffuz edebiliyor.) Örneğin;
Vender: ヴェンダー (Wendā)
4.) Kendilerinden sonra sesli harf gelmediğinde “d” ve “t” sesleri genellikle sırasıyla “do” ve “to” sesleriyle değiştirilir. Örneğin;
Dress =ドレス (Doresu)
Contest =コンテスト (Kontesuto)
5.) “J” sesi, kendisinden sonra bir sesli harf gelmediğinde genellikle “ji” sesiyle değiştirilir. Örneğin;
Orange = オレンジ (Orenji)
6.) Tek ünsüz sesler, kendilerinden sonra bir sesli harf gelmediğinde, genellikle sessiz harfe uygun tablodaki u bölümündeki ses ile değiştirilir. Örneğin;
class = クラス (Kurasu)
Bu kurala uymayan bazı istisnai durumlar vardır. Örneğin;
Cake = ケーキ (Kēki)
7.) “L” ve “R” harfleri, katakana tablosunun “ra”, “ri”, “ru”, “re”, “ro” satırındaki karakterlerle değiştirilir. Örneğin;
Milk = ミルク (Miruku)
8.) “See” sesi genellikle “shi” ile değiştirilir. Örneğin;
Sink= シンク (Sinku)
9.) Yumuşak “th” sesinin yerini katakana tablosunun “sa”, “shi”, “su”, “se”, “so” satırındaki karakterlerle değiştirilir. Örneğin;
Thank you = サンキュー (Sankyū)
10.) Sert “th” sesi, katakana tablosunun” za”, “ji”, “zu”, “ze”, “zo” satırındaki karakterlerle değiştirilir. Örneğin;
Weather = ウェザー (Wezā)
11.) “Wa” sesleri Katakanada “ワ” karakteriyle değiştirilir. Örneğin;
Wine =ワイン (Wain)
12.) Japoncadaki tek “w” sesi “wa” olduğundan diğer tüm “w” sesleri genellikle “u” sesiyle değiştirilir. Örneğin;
Waiter = ウェイター (Weitā)
13.) Ünlüden sonra “r” sesi içeren kelimelerde, genellikle sadece “ー” sembolü eklenerek ünlü sesi uzatır. Örneğin;
Mark= マーク (Māku)
14.) Kısa bir sesli harfin ardından bir ünsüz harfin geldiği sözcüklerde genellikle ünsüz iki katına çıkar. (Ünsüz harf “n” olduğu durumlar istisnadır.) Örneğin;
Bed= ベッド (Beddo)
15.) Hece sert sesli bir ünsüzle (p, b, t, d, k, g, s, sh) bittiğinde, sert ünsüzden önce küçük bir ‘ッ (tsu) eklenerek Katakana’ya çevrilir. Örneğin;
Truck= トラック (Torakku)
16.) “Y” sesi, ” a”, “o” veya “u” sesi takip etmediği sürece, genellikle “i” sesi ile değiştirilir. Örneğin;
Year = イヤー (İyā)
17.) Uzun ünlü sesler, “ー” sembolü eklenerek Katakana’ya çevrilir. Örneğin;
Cheese = チーズ (Chiizu)
Aklıma gelen ve bulabildiğim kurallar bu kadar. Başka kurallara da denk gelirsem yazıyı güncellerim. Birkaç küçük not ekleyip dersimizi burada bitiriyorum. Katakana kelimelerin kökeni sadece İngilizceye dayanmıyor. Portekizce, Felemenkçe ve Almanca kelimeler de Japon diline girmiş. Bu yüzden bazı kelimelerin kökeni bu dillere de dayanabiliyor. Başta Katakana telaffuza göre yazıyoruz demiştim ama bazen telaffuzla katakana yazımı birbirine hiç benzemeyebiliyor. Bazen bambaşka bir şekilde yazabiliyorlar ya da kısaltabiliyorlar. Örneğin; “Animation” kelimesini “アニメ (Anime)” şeklinde yazmaları gibi. Bu yüzden Japonların İngilizcesine Japanglish deniyor. Bu konuyla ilgili harika bir şarkı var. Aşağıya bırakıyorum. Son olarak Katakana genel olarak İngiliz İngilizcesini esas alıyor. (Bunu fark etmemi sağlayan sevgili öğrencime teşekkür ederim:) Bunun sebebi olarak iki farklı görüş olmasına rağmen kesin bir kanı maalesef yok. Birincisi, İngiliz İngilizcesinin telaffuz ve tonlama açısından kolay olması. İkinci ve benim daha akla yatkın bulduğum sebep ise İngilizce ile Japonların tanışmasının İngilizler ve Portekizler sayesinde olması. Tokugawa İeyasu 1600 yılında İngiliz William Adams ile görüştüğüne inanılıyor. Bu tarihten sonra da pek çok İngiliz, Japon topraklarına gelip İngilizce öğretiyor. ilk İngilizce öğretim materyalleri ve eğitim yöntemleri de Britanya İngilizcesine dayanıyor. Bu yüzden telaffuzlarda İngiliz İngilizcesinin esas alındığı günümüzde ise yeni kelimelerde Amerikan İngilizcesinin referans alındığı söyleniyor. Soru ve görüşlerinizi yorumlara bırakabilirsiniz. İyi çalışmalar…
REFERANS ALINAN SİTE
Mağazamızda Katakana ile ilgili ürünleri görmek için de Buraya tıklayabilirsiniz.